Deinstitucionalizimi - Mbështetje për reformat e sistemit të mirëqenies së fëmijëve në Shqipëri (De-I) - SOS Fshtrat e Fëmijëve

Projekte

Kapma dorën, Mos më lër të rritem vetëm

Njihu me kënaqësinë e të ndihmuarit dhe bëhu dhurues – bëhu MIK SOS, mik i fëmijëve pa kujdes prindëror!

Deinstitucionalizimi – Mbështetje për reformat e sistemit të mirëqenies së fëmijëve në Shqipëri (De-I)

Programi Global i titulluar “E drejta për familje – De-institucionalizimi për të reformuar sistemet e mbrojtjes së fëmijëve në Shqipëri, Armeni, Bjellorusi, Maqedoninë e Veriut dhe Ukrainë” synon të përmirësojë të drejtat e fëmijëve me një fokus të veçantë në mbështetjen e reformës së sistemeve alternative të kujdesit ndaj fëmijëve dhe deinstitucionalizimit. proces në 5 shtete të synuara: Shqipëri, Armenia, Bjellorusi, Maqedoninë e Veriut dhe Ukrainë. Të gjitha aktivitetet e përfshira në këtë program global janë planifikuar me qëndrueshmërinë si parim kyç. Me qasjen e tij në shumë nivele, programi synon të mbështesë qeverinë qendrore dhe vendore në përmirësimin e kuadrit ligjor për të garantuar mbështetjen, kujdesin dhe mbrojtjen e fëmijëve në nevojë përmes kombinimeve të ndërhyrjeve dhe aktiviteteve të planifikuara (mbështetje individuale për familjet dhe fëmijët në nevojë, si dhe profesionistët, ndërtimi i strukturave mbështetëse dhe ndërgjegjësimi. Ndikimet pozitive sociale dhe ekonomike do të shtrihen përtej kohëzgjatjes së programit. Në Shqipëri, vitet e fundit është zhvilluar një kornizë e re politike, ligjore dhe institucionale për sistemin e mbrojtjes sociale dhe të fëmijëve. Ky proces përfshinte miratimin e Ligjit të ri për Shërbimet e Mirëqenies Sociale (2016), Ligjin për të Drejtat dhe Mbrojtjen e Fëmijëve (2017) si dhe miratimin e Planit Kombëtar të De-Institucionalizimit 2020-2022 në bazë të të cilit u hartua edhe ndërhyrja e projektit. Projekti synon 4 bashkitë kryesore Tiranë, Shkodër, Vlorë, Korçë dhe synon që ata fëmijë të cenueshëm të mbështeten në zhvillimin e tyre individual kognitiv, emocional dhe social nëpërmjet shërbimeve të parandalimit me cilësi të lartë, kujdesit me bazë komunitetin dhe përpjekjeve për deinstitucionalizimin në përputhje me Udhëzimet e OKB-së për Kujdesi Alternativ i Fëmijëve. Projekti kontribuon në disa nivele ndërhyrjesh:

1. Niveli makro

Korniza të qarta ligjore dhe operacionale për ofrimin e kujdesit alternativ (kujdesi për kujdestarinë dhe shërbimet për të rinjtë) dhe shërbimet e parandalimit ofrojnë një kornizë për veprim të përshtatur me nevojat e fëmijëve në nevojë dhe janë në përputhje me Udhëzimet e OKB-së për Kujdesin Alternativ të Fëmijëve.

2. Niveli meso

Vendimmarrësit shqiptarë në nivel vendor dhe kombëtar, profesionistët dhe publiku i gjerë në Shqipëri janë sensibilizuar për nevojën e kujdestarisë për fëmijët në nevojë. Vendimmarrësit në nivel lokal dhe kombëtar janë pajisur me mjete metodologjike në lidhje me menaxhimin e rasteve, programet e prindërimit të bazuara në fakte dhe kujdesin për fëmijët. Për më tepër, profesionistët përkatës janë edukuar dhe trajnuar për të përdorur kapacitetin dhe ekspertizën e tyre për të ofruar shërbime cilësore mbështetëse për fëmijët e cenueshëm në përputhje me të drejtat e fëmijëve.

3. Niveli mikro

Në 4 komunitetet e synuara, fëmijët e cenueshëm kanë akses në parandalimin inovativ dhe me cilësi të lartë të bazuar në komunitet dhe shërbimet e kujdesit alternativ

Grupi i synuar i drejtpërdrejtë:

  • 300 fëmijë që rrezikojnë të humbasin kujdesin prindëror për arsye të ndryshme: jetojnë në rrethana të vështira/familje vulnerabël, kanë aftësi të kufizuara, dëmtime, çrregullime të sjelljes ose janë riintegruar në familje biologjike pas vendosjes në përkujdesje alternative.
  • 232 prindër / prindër kujdestarë – prindër në situatë të vështirë jetësore & prindër të mundshëm kujdestarë (përfshirë prindërit farefisnorë). Prindërit e cenueshëm luftojnë me sfidat socio-ekonomike dhe përjashtimin për arsye të ndryshme.
  • 75.000 banorë të Shqipërisë dhe 400 anëtarë të komunitetit të informohen për rëndësinë e shërbimit të kujdestarisë.
  • 60 Grupet e interesit dhe profesionistët (institucionet publike, OSHC). Komunat dhe komunitetet e synuara.
  • 15 vendimmarrës për qeverisjen qendrore dhe vendore për të shkëmbyer dhe kontribuar në zhvillimin e mëtejshëm të shërbimeve të kujdestarisë.
  • 210 profesionistë të vijës së parë duke përfshirë bashkëpunëtorë për mbrojtjen e fëmijëve, punonjës socialë nga organizata qeveritare dhe joqeveritare, menaxherë të rasteve, profesionistë/ekspertë nga pushteti vendor.
  • 10 gazetarë dhe profesionistë të medias nga masat kombëtare dhe private dhe mediat sociale për të promovuar rëndësinë e shërbimit të kujdestarisë dhe procesit të deinstitucionalizimit.

Rezultatet aktuale: Të gjitha aktivitetet e planifikuara po kryhen në bashkëpunim të ngushtë me pushtetin qendror dhe atë vendor për të arritur rezultatet e pritura.

– Në bashkëpunim të ngushtë me Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale është hartuar një model Kombëtar i Kujdesit për Rininë që synon të synojë të gjitha shërbimet e nevojshme për të rinjtë në kujdesin alternativ, duke përfshirë shërbimet e kujdesit pas.

– Është përgatitur dhe zbatuar një fushatë kombëtare ndërgjegjësimi për të sensibilizuar popullatën e përgjithshme në lidhje me shërbimet e kujdestarisë.

– Vizitë studimore për 14 politikëbërës kombëtarë dhe lokalë u organizua në maj në Shkup- Maqedonia e Veriut me fokus zhvillimin e kujdesit familjar.

2 metodologji të bazuara në fakte për ngritjen e kapaciteteve të prindërimit, që do të përdoren nga strukturat lokale në bashkitë e synuara.

– Janë ofruar aktivitete për ngritjen e kapaciteteve për 176 profesionistë vendas në tema që lidhen me riintegrimin, programet e prindërimit dhe përgatitjen për largimin nga kujdesi.

– Janë mbajtur 4 seminare lokale në 4 bashkitë e synuara ku 80 aktorë lokalë kanë rritur ndërgjegjësimin për shërbimin e kujdestarisë .

3 struktura komunitare në Bashkinë Korçë dhe Tiranë janë pasuruar dhe përshtatur në ambiente miqësore për fëmijët për të ofruar mbështetje cilësore.

213 fëmijë të mbështetur me shërbime parandaluese bazuar në nevojat individuale.

70 prindër të mbështetur në programet e ngritjes së kapaciteteve prindërore

11 familje kujdestare të identifikuara dhe të mbështetura për të përmbushur procedurat administrative.

Shpërndaje në mediat sociale

Të dhënat e llogarisë

Eli*, sot nuk është më fëmijë

Një histori ndryshe për disa, por e njëjta për disa të tjerë.
Jam rritur në SOS Fshati i Fëmijëve Tiranë së bashku me shumë fëmijë të tjerë. Tani që më kujtohet, në ditët e para mendova se e vetmja gjë e përbashkët që unë dhe ata kishim ishin historitë tona të trishta. Ata ishin vëllezërit dhe motrat e mia dhe ne të gjithë ishim aq të ngjashëm sa dhe unikë në mënyrat tona.

Për ta kuptuar më mirë, le të fillojmë nga fillimi i historisë sonë.

Në vitin 1999 u vendosa në SOS Fshati i Fëmijëve Tiranë pasi familja ime u nda. Isha e frikësuar, e hutuar, por edhe pak kurioze. “Cfarë është ky vend?” mendova. “Mirë se erdhe në familje”, ishte fraza e parë që më tha nëna SOS. Mësova shpejt se quhet familje për një arsye. Personi më i rëndësishëm për ne në të ishte nëna. Përpjekjet e saj për t’u kujdesur për ne e bënin atë më të rëndësishmen në sytë tanë. Edhe pse nuk ishim vëllezër e motra nga gjaku, u bëmë më shumë se kaq. Ndonëse isha vetëm 10 vjeç, jeta ime në SOS Fshatin e Fëmijëve Tiranë u ndje si një fillim i ri. Mësova të jetoj ngrohtësisht me njerëz që nuk i njihja apo prisja t’i takoja gjatë jetës sime.

Ndërsa maturohemi, kuptojmë se lumturia mund të gjendet edhe në mes të historive të trishta. Gjatë kohës sime në fshat, kam krijuar një vlerësim të ri për dashurinë që vjen nga të pasurit vëllezër e motra. Sara* dhe Ani* u bënë motrat e mia të familjes dhe së bashku ne ndamë të gjitha problemet dhe aspiratat tona. Luajtëm, qeshëm, madje derdhëm edhe lot bashkë. Dorë për dore, ne u rritëm përkrah njëri-tjetrës dhe krijuam kujtime të panumërta. E në fund të fundit a nuk është kjo cka përfaqëson një moter, dashuri dhe të plot kujtime fëmijërie sëbashku.

Në fshat zbulova dashurinë për sportin dhe aspirova të bëhesha versioni më i mirë i vetes. Me punë te palodhur dhe mbështetjen e atyre që besuan tek unë, ia dola. Unë arrita të diplomohem në Universitetin e Sporteve. Sot, jam krenare jo vetëm për arritjet e mia, por edhe për lumturinë që i solla familjes dhe mbështetësve të mi.

Jeta ime ka qenë një udhëtim i veçantë. Unë kam pasur rastin të rritem në një mjedis të ndryshëm nga shumica e moshatarëve të mi, por në një mënyrë shumë të bukur.

Si nënë e dy fëmijëve, tani e kuptoj rëndësinë e dashurisë, strehimit dhe familjes. Sot, mund ta kuptoj se sa shumë përmbushje shpirtërore kam marrë aty ku jam rritur.

Ndonjëherë më duket sikur jam pjesë e një historie të shkruar në një libër ku vetëm imagjinata ime mund t’i japë jetë fjalëve. Motra ime Sara* më thotë se jam shumë poetike, por mua më pëlqen. Unë dua ta shoh jetën në këtë mënyrë, të hapur për të pranuar surprizat e ardhshme që mund të më sjellë jeta.

*Keni parasysh se për arsye të privatësisë dhe mbrojtjes së fëmijëve, ne kemi ndryshuar emrat origjinalë të fëmijëve.”

Jepu fëmijëve mundësinë e një të ardhme më të mirë!

Ada*, 11 vjeç

Puna për të mbajtur familjet të bashkuara është superfuqia jonë!
“I dashur ditar, po të shkruaj sepse nuk dua t’i ndaj dëshirat e mia me prindërit e mi. E di që nuk do të mund bëjnë ato realitet dhe kjo do shkaktojë trishtim në sytë e tyre…”
Ada kishte shkruar Ada në fletoren e saj, të cilën e quan “Ditari i Adës”.
Nëna e Adës nuk është në gjendje të punojë për shkak të shëndetit mendor dhe herë pas here ajo nuk është në gjendje të kujdeset për vajzat. Gjyshja e Adës është në dispozicion për të ndihmuar, por ajo është e moshuar dhe me shëndet të dobët. Babai i Adës është i vetmi që punon dhe siguron ushqim për familjen, por mungesa e një profesioni ja bën më të vështirë gjetjen e një pune. Ada dhe motra e saj nuk shkonin rregullisht në shkollë. Situata e tyre familjare ndikon në performancën e tyre në shkollë dhe në marrëdhëniet e tyre me bashkëmoshatarët. Për Adën shoqja e saj më e mirë ishte vetëm motra e madhe, që e kuptonte dhe fletorja e saj.
Rrugëtimi i Adës me SOS Fshatrat e Fëmijëve në Shqipëri filloi tre vjet më parë. Në një kohë kur prindërit e saj po luftonin për të mbajtur familjen të bashkuar dhe kishin vështirësi në sigurimin e kujdesit dhe stabilitetit që u nevojitet fëmijëve.
Nëpërmjet projekteve të SOS Fshatrat e Fëmijëve në parandalim dhe mbrojtje, çdo anëtar i familjes mori mbështetjen e nevojshme për t’i ndihmuar ata të ecin përpara dhe ta bëjnë familjen e tyre të ketë sukses. Kolegët tanë u siguruan që nëna e Adës të merrte të gjitha medikamentet e nevojshme dhe e mbështetën në aksesin e shërbimeve sociale dhe shëndetësore.
Fredi*, babai i saj, mori pjesë në seminare të ndryshme prindërore për të përmirësuar aftësitë e tij prindërore. Ada dhe motra e saj u mbështetën me këshillim psikologjik dhe edukim, duke përfshirë pajisje shkollore, materiale mësimore dhe ndihmë me lesksione pas shkollës. Ada dhe anëtarët e familjes së saj punuan së bashku me punonjës socialë dhe ekspertë për të forcuar familjen.

Gjatë një seance trajnimi pas një viti mbështetjeje, Fredi tha:

“Unë nuk pi alkool, nuk pi duhan, punoj shumë, e dua familjen time dhe kujdesem për fëmijët, gruan dhe nënën time. Të gjithë përballemi me sfida në periudha të ndryshme të jetës, por disa sfida qëllojnë të jenë më të vështira se ca të tjera. Situata ime më ka mësuar se duhet të jemi më pak gjykues dhe më shumë mbështetës ndaj atyre që po kalojnë periudha të vështira. Përmes përvojave të mia, kam kuptuar se edhe veprimet e thjeshta të mirësisë mund të kenë një ndikim të rëndësishëm tek ata që po përballen me sfida të ndryshme në jetën e tyre.”

Ne në SOS Fshatrat e Fëmijëve punojmë së bashku me partnerë, donatorë, komunitete, bashki lokale t’u mundësojmë fëmijëve të rriten me ato mardhwnie që u nevojiten për t’u zhvilluar dhe për t’u bërë vetja e tyre më e fortë. Ne u mundësojmë familjeve të gjejnë mënyra më të mira për të qenë pranë njëri-tjetrit.

*Keni parasysh se për arsye të privatësisë dhe mbrojtjes së fëmijëve, ne kemi ndryshuar emrat origjinalë të fëmijëve.”

Bëhu partneri ynë në mbështetjen e më shumë fëmijëve; që të qëndrojnë dhe të rriten me familjet e tyre